Қаулы

Пішіннің басталуы

“Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы” 1999 жылғы 13 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 4 – бабы 3-тармағының 4) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Террористік тұрғыдан осал объектілерді терроризмге қарсы қорғау жүйесіне қойылатын талаптар бекітілсін.

2. Осы қаулы 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 2-бөлімді және 2015 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 3-бөлімді қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Премьер-министр

Қазақстан Республикасының
К. Мәсімов

Бекітілген
Үкімет қаулысымен
Қазақстан Республикасының
2015 жылғы 3 сәуірдегі № 191

Террористік тұрғыдан осал объектілерді терроризмге қарсы қорғау жүйесіне қойылатын талаптар

1. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының террористік тұрғыдан осал объектілерінің тізбесіне енгізілген террористік тұрғыдан осал әрбір объектінің террористік тұрғыдан осал объектілерді терроризмге қарсы қорғау жүйесіне қойылатын осы талаптарға (бұдан әрі – талаптар) сәйкес терроризмге қарсы қорғау жүйесі болуға тиіс.

2. Террористік тұрғыдан осал объектілерді терроризмге қарсы қорғау жүйесін (бұдан әрі — жүйе) құрудың мақсаты олардың террористік қатерлердің әсерінен қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады.

3. Осы Талаптарда қолданылатын ұғымдар мен терминдер:

1) террористік тұрғыдан осал объектілерді терроризмге қарсы қорғау жүйесі-олардың терроризмге қарсы қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін ғимараттарда, құрылыстарда, құрылыстарда және өзге де объектілерде пайдаланылатын инженерлік-техникалық нығайту, кіруді бақылау және басқару жүйесі, байланыс және құлақтандыру жүйесі, телевизиялық бейнебақылау жүйесі, сондай-ақ жарықтандыру компоненттерінің жиынтығы;

2) инженерлік-техникалық нығайту-қорғалатын аймақтарға рұқсатсыз кіруге және басқа да қылмыстық қол сұғушылықтарға қажетті қарсы іс – қимылды қамтамасыз ететін конструктивтік элементтер;

3) периметр-қоршау құрылыс конструкцияларымен (тосқауылдармен) және бақылау-өткізу пункттерімен жабдықталған қорғалатын аумақтың (аймақтың) шекарасы;

4) бақылау-өткізу пункті-адамдардың өтуін және көлік құралдарының рұқсат етілген түрін қамтамасыз етуге арналған арнайы үй-жай;

5) сыни аймақ-өздеріне қатысты террористік қатерді іске асыру теріс салдарға әкеп соғуы мүмкін бөлме, учаскелер және конструктивтік элементтер;

6) күзетілетін аймақ-күзет сигнализациясы жүйесінің көмегімен бақыланатын параметрлердің өзгеруі анықталуы мүмкін (болуға тиіс) ғимараттың және/немесе аумақтың (объектінің) бөлігі;

7) күзет шебі-объектінің немесе үй-жайдың белгілі бір аймағын (периметрі, көлемі және оларға жақындау тәсілдері) бақылайтын инженерлік-техникалық құралдар мен қауіпсіздік жүйелерінің жиынтығы, оларды еңсеру кезінде объектінің жай-күйін бақылау жабдығына немесе шығарылатын хабарландырғыштарға (дыбыстық, жарық индикациясы)тиісті хабарлама беріледі;

8) күзет сигнализациясы жүйесі-күзет объектісіне рұқсатсыз кіруді, күзетілетін объектінің тұтастығын бұзуды, объектінің тұтастығын бұзу туралы ақпаратты жинау, өңдеу, беру және берілген түрде ұсынуды анықтауға арналған бірлесіп жұмыс істейтін техникалық құралдардың жиынтығы;

9) күзет сигнализациясының шебі-осы тізбекке кірмейтін басқа да техникалық құралдарға қарамастан, күзетілетін аймаққа (аймақтарға) ену (ену әрекеті) туралы хабарлама беруге мүмкіндік беретін, электр тізбегімен дәйекті біріктірілген, бірлесіп жұмыс істейтін күзет сигнализациясының техникалық құралдарының жиынтығы;

10) орталықтандырылған бақылау пульті-күзетілетін объектілерге кіру туралы дабылды хабарламаларды, қызметтік және бақылау-диагностикалық хабарламаларды қабылдау, алынған ақпаратты өңдеу, көрсету, тіркеу және одан әрі өңдеу үшін оны берілген түрде ұсыну үшін орталықтандырылған күзет пунктінде Орнатылатын дербес техникалық құрал (техникалық құралдар жиынтығы) немесе хабарламаларды беру жүйесінің құрамдас бөлігі, сондай-ақ (кері арна болған жағдайда) телебасқару командаларын беру үшін;

11) қолжетімділікті бақылау және басқару жүйесі-техникалық, ақпараттық, бағдарламалық, пайдалану үйлесімділігіне ие және адамдар мен көліктің қолжетімділігін бақылау мен басқаруды жүзеге асыратын, бірлесіп әрекет ететін техникалық бақылау және басқару құралдарының (механикалық, электромеханикалық, электрлік, электрондық құрылғылар, конструкциялар мен бағдарламалық құралдар) жиынтығы;

12) байланыс жүйесі-объектіні күзету қызметтерінің қызметін жедел басқаруды қамтамасыз етуге арналған жедел байланыс жүйесі;

13) құлақтандыру жүйесі-террористік тұрғыдан осал объектідегі адамдарды төтенше оқиғалар (авария, өрт, дүлей зілзала, шабуыл, террористік акт) кезіндегі дабыл және қалыптасқан жағдайдағы іс-әрекеттер туралы жедел хабардар етуге (жарықпен және/немесе дыбыстық құлақтандыруға) арналған техникалық құралдар жиынтығы;

14) телевизиялық бейнебақылау жүйесі-объектінің жай-күйі туралы бейнелерді алуға арналған, техникалық, ақпараттық, бағдарламалық және пайдалану үйлесімділігі бар бірлесіп жұмыс істейтін техникалық құралдардың жиынтығы;

15) күзет бөлімшелері – террористік тұрғыдан осал объектілерді күзетуді қамтамасыз ететін күзет қызметі субъектілері.

4. Осы талаптар Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, меншік нысанына және ведомстволық тиесілілігіне қарамастан, террористік тұрғыдан осал қолданыстағы, жаңадан жобаланатын, реконструкцияланатын және техникалық жаңғыртылған объектілерге қолданылады, сондай-ақ оларға қылмыстық қол сұғушылықтарға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында объектілерді инженерлік-техникалық құралдармен және қауіпсіздік жүйелерімен жарақтандыру тәртібін белгілейді.

5. Мемлекеттік күзетке жататын объектілердің инженерлік-техникалық нығаюы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысымен бекітілген талаптарға сәйкес қамтамасыз етіледі.

Қарулы Күштер объектілерін инженерлік-техникалық нығайтуға қойылатын талаптар “Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының жалпыәскери жарғыларын бекіту туралы” Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 5 шілдедегі № 364 Жарлығына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бұйрықтарына сәйкес айқындалады.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметі осы талаптарды, олардың қауіпсіздігінің қажетті деңгейлерін қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық, күзет, режимдік және өзге де шаралардың көлемі мен ерекшелігін ескере отырып, күзетілетін адамдардың болуына арналған террористік тұрғыдан осал объектілерді терроризмге қарсы қорғау жүйесіне қосымша талаптар белгілейді.

2. Аса маңызды мемлекеттік, стратегиялық, қауіпті өндірістік объектілерді терроризмге қарсы қорғау жүйесіне қойылатын талаптар периметрдің инженерлік-техникалық нығаюына қойылатын талаптар

6. Аумағы бар Объект периметрі бойынша бақылау-өткізу пунктін айналып өтіп, адамдардың еркін өтуіне және көлік құралдарының объектіге және объектіден өтуіне кедергі келтіретін қоршаумен жабдықталады.

Магистральдық құбырлар мен кен орындарының аумақтары да адамдардың еркін өтуіне және көлік құралдарының күзетілетін аймақтарға өтуіне кедергі келтіретін қоршаумен жабдықталуы мүмкін.

7. Қоршау күрделі құрылыс болып табылады және үлгілік жобалар бойынша салынады.

8. Қоршау болуы керек:

1) еркін еңсеруді болдырмайтын және объектінің режимдік жағдайларын қанағаттандыратын топыраққа биіктігі мен көмілуі;

2) құрылымдағы қарапайымдылық, жоғары беріктік және беріктік;

3) оны жеңуді жеңілдететін тораптар мен құрылымдардың болмауы.

9. Сыртқы қоршауда құлыпталмайтын есіктердің, қақпалардың, қақпалардың, сондай-ақ лаздардың, сынықтардың және басқа да зақымдардың болуына жол берілмейді.

10. Қауіптілігі жоғары учаскелерде периметр қошқарға қарсы және (немесе) өзге де қосымша тосқауыл құрылғыларын орнату жолымен нығайтылуы мүмкін.

Инженерлік-техникалық конструкциялардан басқа периметр жарықтандыру, байланыс және телевизиялық бақылау жүйесімен жабдықталған.

11. Объектілер периметрінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін инженерлік-техникалық конструкциялар мынадай сипаттамаларға сәйкес болуы тиіс:

1) барлық маусымдардың және тиісті климаттық аймақтардың сыртқы Климаттық факторларына төзімділік;

2) көлік құралдары тудыратын индустриялық кедергілерден және кедергілерден, құстар мен жануарлардың әсерінен қорғалуы.

12. Жарылғыш, аса қауіпті, бактериологиялық, биологиялық заттарды, иондаушы сәулелену көздерін, радиоактивті және қос мақсаттағы материалдарды әзірлеу, өндіру, сынау, сақтау жөніндегі жұмыстарды жүргізумен айналысатын ұйымдардың объектілері мен үй-жайларын сыртқы қоршауға ядролық материалдар мен ядролық қондырғыларды, сондай-ақ санитариялық-гигиеналық қондырғыларды физикалық қорғау туралы Ережеге сәйкес арнайы талаптар қолданылады тиісті қолдану саласындағы радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі талаптармен, басқа да нормативтік құқықтық актілермен қамтамасыз ету.

13. Өткізу режимі белгіленген аса маңызды мемлекеттік, стратегиялық, қауіпті өндірістік объектілер бақылау-өткізу пункттерімен жарақтандырылады.

14. Бақылау-өткізу пункттерінің саны адамдар мен көлік құралдарының қажетті өткізу қабілетін қамтамасыз етуді ескере отырып айқындалады.

Автокөлік бақылау-өткізу пункті адамдардың өтуі үшін орталық бақылау-өткізу пунктінің жанында орналасуы тиіс.

Автомобиль және теміржол көлігінің өтуіне арналған бақылау-өткізу пунктін бірге жасауға жол беріледі.

15. Бақылау-өткізу пункттері ғимараттарының (үй-жайларының) сыртқы қоршау конструкциялары (қабырғалары мен жабындары) құқыққа қайшы сипаттағы әрекеттерді қоса алғанда, сыртқы әсерлерге төзімді болуға және жақсы көрінуге тиіс.

16. Бақылау-өткізу пункті жұмысшылар мен қызметшілердің жеке заттарын сақтау камерасымен, тексеру бөлмесімен, күзет бөлімшелерінің қызметкерлерін орналастыруға арналған қызметтік үй-жаймен, техникалық қауіпсіздік жүйелерімен (концентраторлармен, пульттермен, күзет теледидарының бейнебақылау құрылғыларымен және т.б.), өту жолын (өтуді) ашу тетігін басқару құрылғыларымен, күзет жарығымен және санитариялық тораппен жабдықталады.

Бақылау-өткізу пунктінде адамдардың рұқсатсыз өтуін болдырмау үшін автоматтандырылған немесе механикалық қол құрылғылары, турникеттер, қақпалар орнатылады.

Бақылау-өткізу пунктін қажеттілікке немесе қызметтік қажеттілікке байланысты металдардың әртүрлі түрлерін тануға қабілетті тексеру жүргізу үшін стационарлық және қол құралдарымен жабдықтауға жол беріледі.

17. Көлік құралдарына арналған бақылау-өткізу пункті электр жетегі бар және қашықтан басқарылатын үлгілік жылжымалы немесе бұрылмалы қақпалармен, оларды авариялық тоқтатуға және қолмен ашуға арналған құрылғылармен жабдықталады. Қақпа еркін ашылуын (қозғалысын) болдырмау үшін шектегіштермен немесе тығындармен жабдықталады. Автокөлік құралдарына арналған бақылау-өткізу пункті оларды қарауға арналған қарау алаңдарымен немесе эстакадалармен, шлагбаумдармен, ал теміржол көлігіне арналған бақылау-өткізу пункті жылжымалы теміржол құрамын қарауға арналған мұнара мен алаңмен жабдықталады.

18. Қақпаны басқару пульті оларға бөгде адамдардың кіруін болдырмайтын орындарда орналасады.

19. Бақылау-өткізу пунктінің үй-жайы Байланыс, өрт сөндіру құралдарымен жарақтандырылады және орталықтандырылған бақылау пультіне қосылған дабыл сигнализациясы жүйесімен жабдықталады.

Ғимараттар мен құрылыстарды инженерлік-техникалық нығайтуға қойылатын талаптар

20. Үздіксіз өндірістік цикл жабдығы бар корпустарды қоса алғанда, аса маңызды мемлекеттік, стратегиялық, қауіпті өндірістік объектілердің аумағында ғимараттар мен құрылыстарды орналастыруды олардың жақын маңдағы ғимараттар мен құрылыстармен жабылуын ескере отырып, периметрден барынша алыс жерде қамтамасыз ету қажет.

21. Ғимараттар мен құрылыстардың сыртқы қабырғалары күрделі болуы және Қазақстан Республикасының бекітілген нормалары мен ережелеріне сәйкес келуі тиіс.

22. Ғимараттар мен құрылыстарға құлыпталатын құрылғыларды орнату кезінде өртке қарсы қауіпсіздік шарттарын орындау қажет:

1) ғимараттар мен құрылыстардың сыртқы эвакуациялық есіктерінің ішінен кілтсіз ашыла алмайтын іш қатулары болмауы тиіс;

2) жалпы дәліздерге апаратын баспалдақ торларының есіктері, лифт холлдары мен тамбур-шлюздердің есіктері кіреберістерде өзін-өзі жабуға және тығыздауға арналған құрылғылармен жабдықталады және олардың кілтсіз ашылуына кедергі келтіретін іш қатулар болмауы тиіс.

23. Құдықтар, люктер, мен өтірікші, шахталар, ашық құбырлар, каналдар және ғимараттар мен құрылыстарға кіруге болатын басқа да осындай құрылыстар түріндегі кіреберістері немесе шығулары бар жерасты және жер үсті коммуникациялары тұрақты немесе алынбалы торлармен, қақпақтармен, құлыптау құрылғылары бар есіктермен жабдықталады.

Тұрақты құрылғылар ашылмайтын барлық коммуникацияларға, сондай-ақ диаметрі 250 миллиметрден асатын (қимасы 250×250 миллиметрден асатын) ойықтарға орнатылуы тиіс.

Күзет бөлімшелерінің үй-жайларын инженерлік-техникалық нығайтуға қойылатын талаптар

24. Күзет бөлімшелерінің үй-жайларын, әдетте, ғимараттардың бірінші қабатында орналастыру керек, бұл ретте үй-жайлардың конструкциясына қойылатын талаптар ғимараттардың тиісті санатының конструкциясына қойылатын талаптарға сәйкес болуы тиіс.

25. Бақылау мұнаралары, күзет саңырауқұлақтары мен стендтер, тосқауылдар түріндегі қоршаулар кіретін күзет бекеттерінің инженерлік конструкциялары мынадай сипаттамаларға сәйкес келуі тиіс:

1) бақылау мұнаралары кірпіштен, ағаштардан, металдан немесе құрама темірбетоннан жасалады және күзетшілердің аумақты және объектіге жақындауды көруін және қарауын ұлғайту үшін орнатылады. Мұнараның биіктігі және оны орнату орны рельефке, конфигурацияға және жергілікті жағдайларға байланысты анықталады;

2) мұнараларды жабдықтауға арналған техникалық құралдардың құрамы жобалауға арналған тапсырмамен айқындалады;

3) мұнараның конструкциясы күзетшіні атыс қаруымен зақымданудан қорғауды қамтамасыз етуі тиіс;

4) бекет саңырауқұлақтары, әдетте, бекеттер учаскелерінің ортасында нарядтар соқпағынан 1 метрден аспайтын қашықтықта орнатылады;

5) бекет стендтері кірпіштен, ағаштардан, құрама темірбетоннан, металл конструкциялардан, пластиктен, престелген және ағаш бөлшектерден жасалады. Температура минус 300С-тан төмен түсетін аудандарда бекеттік стендтерде жылыту көзделеді. Бекет стендтерінің өлшемдері мен түрлерін жобалау ұйымы анықтайды;

6) бекеттер учаскелерінің шекараларын белгілеу үшін саралау белгілері қолданылады. Олар нөмірленеді және нарядтарға жақсы көрінетіндей және учаскенің сыртқы жағынан бөгде адамдар қарамайтындай етіп дәйекті түрде орнатылады.

Күзет дабылы жүйесіне қойылатын талаптар

26. Күзет сигнализациясы жүйесімен объект ғимаратының периметрі бойынша бірінші және соңғы қабаттарда орналасқан құпия ақпаратты немесе материалдық құндылықтарды тұрақты немесе уақытша сақтайтын барлық Үй-жайлар, сондай-ақ олармен шектес барлық Үй-жайлар, бөлмелер және осал жерлер (терезелер, есіктер, люктер, желдеткіш біліктер мен қораптар) жабдықталады.

27. Күзет сигнализациясы жүйесі белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Сертификаттау жүйесінің мемлекеттік тізілімінде аккредиттелген және тіркелген сертификаттау жөніндегі органдарда, сынақ зертханаларында (орталықтарында) сертификаттаудан өтеді.

28. Жалған позитивті және анықтау ықтималдығы өте жоғары жұмыс қажет объектілерде әртүрлі физикалық әрекет принципінің бірнеше сенсорларын біріктіретін біріктірілген жүйелерді пайдалану қажет. Сезімтал элементтердің орналасуы адамның ену сигналы бір уақытта бірнеше датчиктерде пайда болатындай етіп таңдалады, ал уақыт өте келе кедергілер пайда болады.

29. Күзет сигнализациясы жүйесімен күзеттің үш шебі жабдықталады.

Күзеттің бірінші шекарасымен қорғалады:

1) ғимараттардың немесе объектінің үй-жайының периметрі бойынша құрылыс конструкциялары;

2) коммуникацияларды енгізу орындары, желдеткіш каналдар және басқалар;

3) өрт сатыларына шығу жолдары;

4) Күрделі емес және күрделі (егер оларды қорғау қажет болса) қабырғалар.

Күзеттің екінші шекарасымен үй-жайлардың көлемі қорғалады.

Күзеттің үшінші шекарасымен қоймалар, сейфтер, шкафтар немесе оларға жақындау қорғалады.

30. Объект ғимаратының (үй-жайының) периметрі бойынша құрылыс конструкциялары бұғатталады:

1) есік ойықтары, тиеу-түсіру люктері-ашуға және сынуға;

2) әйнектелген конструкциялар-әйнектің “ашылуына” және “бұзылуына” ;

3) коммуникацияларды енгізу орындары, күрделі емес және күрделі (қажет болса) – “серпіліс” туралы;

4) желдету қораптары, түтін мұржалары және басқалары – “бұзуға” және “соққы әсеріне”.

31. Объектінің қауіпсіздігін арттыру үшін күзет дабылы жүйесінің құрылымы мыналарға сүйене отырып айқындалады:

1) осы объектінің жұмыс режимі;

2) ғимараттар ішіндегі үй-жайлардың орналасу ерекшеліктері;

3) қорғалатын аймақтардың саны.

32. Күзетілетін аймақтар кез келген жағынан сындарлы аймақтарға жақындаған кезде бұзушылықты күзеттің кемінде екі шебі белгілейтіндей етіп орналастырылады.

33. Күзеттің әрбір шекарасынан дабыл хабарламалары орталықтандырылған бақылау пультіне немесе объектінің ішкі күзет пультіне шығарылады.

34. Орталықтандырылған бақылау пульті ұйымдастырылған үй-жай ғимараттың екінші немесе үшінші қабаттарына орналастырылуы керек. Орталықтандырылған бақылау пультінің үй-жайы бір қабатты ғимаратқа орналастырылған жағдайда үй-жайдың Құрылыс конструкциялары (қабырғалары, есіктері мен терезелері) Қазақстан Республикасының бекітілген нормалары мен ережелеріне сәйкес келуге тиіс.

35. Ішкі күзет пульттері күзет бөлімшелерінің қызметтік үй-жайларында немесе осы мақсаттар үшін арнайы жабдықталған үй-жайларда орналасады.

Қол жеткізуді бақылау және басқару жүйесіне қойылатын талаптар

36. Кіруді басқару және басқару жүйесі мыналарды қамтамасыз етуі керек:

1) бақылау пункттері арқылы күзетілетін үй-жайларға объектінің қызметкерлері мен келушілерінің кіруін шектеу;

2) объектінің әрбір қызметкері мен келушісінің келу және кету уақытын белгілеу;

3) ішкі үй-жайларды ашу туралы ақпарат алу;

4) сәйкестендіру белгісін оқығаннан кейін осы кіру аймағына (бөлмеге) берілген уақыт аралығында немесе оператордың командасы бойынша кіруге рұқсат етілген тосқауыл құрылғысын ашу;

5) сәйкестендіру белгісін оқығаннан кейін осы кіру аймағына (бөлмеге) берілген уақыт аралығына кіруге рұқсат етілмеген тосқауыл құрылғысын ашуға тыйым салу;

6) басқару құрылғыларындағы сәйкестендіру белгілерін санкцияланған өзгерту (қосу, жою) және олардың кіру аймақтарымен (үй-жайларымен) және қол жеткізудің уақыт аралықтарымен байланысын қамтамасыз ету;

7) сәйкестендіру белгілерін өзгерту (қосу, жою) үшін басқару құрылғысының бағдарламалық құралдарына рұқсатсыз кіруден қорғау;

8) техникалық және бағдарламалық құралдарды басқару элементтеріне рұқсатсыз кіруден, режимдер мен ақпаратты орнатудан қорғау;

9) электр қуатын өшіру кезінде параметрлерді және сәйкестендіру белгілерінің дерекқорын сақтау;

10) белгіленген режим қағидаларына және өртке қарсы қауіпсіздік қағидаларына сәйкес төтенше жағдайлар, өрт, техникалық ақаулар кезінде өтуге арналған тосқауыл құрылғыларын қолмен, жартылай автоматты немесе автоматты түрде ашу;

11) жүйе операторының жұмыс орнынан кіру жүйесімен жабдықталған кез келген есіктерді ашу немесе бұғаттау;

12) рұқсат етілген сәйкестендіру белгісін оқығаннан кейін белгілі бір уақыттан кейін өту фактісі болмаған кезде тосқауыл құрылғысын автоматты түрде жабу;

13)сәйкестендіру белгілерін (кодын) іріктеу әрекеттері кезінде тосқауыл құрылғысын белгілі бір уақытқа жабу және дабыл сигналын беру;

14) ағымдағы және алаңдатарлық оқиғаларды тіркеу және хаттамалау;

15) басқару құрылғысынан байланыс істен шыққан кезде әрбір кіру нүктесінде тосқауыл құрылғысынан оқырманның автономды жұмысы.

37. Оқырмандар келесі функцияларды орындауы керек:

1) сәйкестендіру белгісін сәйкестендіргіштерден оқу;

2) енгізілген сәйкестендіру белгісін жадта немесе басқару құрылғысының дерекқорында сақталатын белгімен салыстыру;

3) пайдаланушыны сәйкестендіру кезінде тосқауыл құрылғысын ашуға сигнал қалыптастыру;

4) басқару құрылғысымен ақпарат алмасу.

38. Басқару құрылғылары келесі функцияларды орындауы керек:

1) оқырмандардан ақпаратты қабылдау, оны өңдеу, берілген түрде көрсету және тосқауыл құрылғыларын басқару сигналдарын әзірлеу;

2)қол жеткізу сипаттамаларын (кодты, қол жеткізудің уақыт аралығын, қол жеткізу деңгейін және басқаларын) көрсету мүмкіндігімен объект қызметкерлерінің дерекқорларын енгізу;

3) Қол жеткізу нүктелері арқылы жұмыскерлердің өтуін тіркеудің электрондық журналын жүргізу;

4) кіру нүктелеріндегі алаңдатарлық жағдайлар туралы ақпаратты басымдықпен шығару;

5) тосқауыл құрылғыларының, оқырмандар мен байланыс желілерінің жай-күйінің жарамдылығын бақылау.

39. Қол жеткізуді бақылау және басқару жүйесі сәйкестендіру белгілерін іріктеу немесе іріктеу жолымен манипуляциядан қорғалуы тиіс, конструкциясы, сыртқы түрі және құрамдас бөліктеріндегі жазулар қолданылатын кодтардың ашылуына әкеп соқпауы тиіс.

40. Объектіні кіруді бақылау және басқару жүйесімен жарақтандыру үш негізгі кіру аймағында жүргізіледі:

1) Бірінші аймақ-персонал мен келушілерге қолжетімділігі шектелмеген ғимараттар, аумақтар, Үй-жайлар;

2) екінші аймақ-персоналдың шектеулі құрамына, сондай-ақ объектіге келушілерге біржолғы рұқсаттамалар бойынша немесе объект персоналының сүйемелдеуімен кіруге рұқсат етілген үй-жайлар;

3) үшінші аймақ – қатаң белгіленген қызметкерлер мен басшылар кіре алатын объектінің арнайы үй-жайлары.

Адамдарды бақылау пункттері арқылы объектіге өткізу жүзеге асырылуға тиіс:

1) бірінші қол жеткізу аймағында бір сәйкестендіру белгісі бойынша;

2)қол жеткізудің екінші аймағында сәйкестендірудің екі белгісі бойынша (мысалы, электрондық карточка және механикалық құлыптың кілті);

3) қол жеткізудің үшінші аймағында – сәйкестендірудің екі және одан да көп белгілері бойынша жүзеге асырылады.

41. Кіруді бақылау және басқару жүйесімен жабдықтау қажет:

1) объектіге негізгі және қызметтік кіреберістер;

2) ғимаратқа кіруге арналған сыртқы есік;

3) қызметтік үй-жайларға есіктер;

4) күзет бөлімшелері үй-жайларының есіктері;

5) орталықтандырылған бақылау пульті үй-жайларының есіктері;

6) басшылықтың қалауы бойынша басқа да үй-жайлар.

Теледидарлық бейнебақылау жүйесіне қойылатын талаптар

42. Теледидарлық бейнебақылау жүйесі мыналарды қамтамасыз етуі керек:

1) күзетілетін аймақтардың, үй-жайлардың, объектінің периметрі мен аумағының жай-күйі туралы көрнекі ақпаратты күзет бөлімшесінің арнайы бөлінген үй-жайындағы Жергілікті бақылау пунктінің не автоматтандырылған режимдегі орталықтандырылған күзет пунктінің мониторларына беруді;

2) оқиғаларды кейіннен талдау үшін бейнеақпаратты мұрағаттау;

3) оқиғаларды автоматты режимде немесе оператордың командасы бойынша бейне құжаттау;

4) бұрын жазылған ақпаратты жаңғырту;

5) уақытты, күнді және телекамера идентификаторын белгілеу арқылы бейнежазбаға жедел қол жеткізу.

43. Объектіде телевизиялық бейнебақылау жүйесімен жабдықталады:

1) аумақтың периметрі;

2) Бақылау-өткізу пункттері;

3) Тексеру үй-жайлары (бөлмелері), көлікті тексеру аймақтары;

4) негізгі және қосалқы кіреберістер;

5) сыни аймақтары бар аумақ пен Үй-жайлар, оларға дәліздер;

6) объект басшысының (меншік иесінің) қалауы бойынша басқа да үй-жайлар.

44. Объектінің аумағын немесе периметрін бақылауға арналған бейнекамералар климаттық аймаққа сәйкес сыртқы қондырғылар үшін климаттық факторлардың әсер ету жағдайында жұмыс істеуі не климаттық факторлардың әсер етуі кезінде жұмыс істеу қабілетін қамтамасыз ететін герметикалық термоқаптарда орналастырылуы тиіс.

45. Тәуліктің қараңғы уақытында, егер қорғалатын аймақтың жарығы телекамералардың сезімталдығынан төмен болса, көрінетін немесе инфрақызыл жарық диапазонының күзет жарығы қосылуы тиіс. Күзеттік жарықтандыру аймақтары телекамералардың көру аймағына сәйкес келуі тиіс.

46. Телевизиялық бейнебақылау жүйесін, кіруді бақылау және басқару жүйесін, сондай-ақ өртті анықтау және сөндіру жүйелерін автоматтандырылған күзет кешеніне біріктіру ұсынылмайды.

Жедел байланыс жүйесіне қойылатын талаптар

47. Жедел байланыс жүйесі мыналарды қамтамасыз етуі керек:

1) жедел байланыс жүйелері үшін белгіленген тәртіппен бөлінген жиіліктер диапазонындағы жұмысты;

2) күзет пунктіндегі кезекші мен қызмет көрсету аумағындағы күзет нарядтары арасындағы екі жақты радиобайланыс;

3) қызмет көрсету аумағы шегінде күзет нарядтары арасындағы екі жақты радиобайланыс;

4) қорғалатын объектілерде және іргелес аумақта белгіленген байланысты қамтамасыз ету үшін жеткілікті сыйымдылық пен қызмет көрсету аймағы;

5) берілетін ақпаратты қорғау;

6) негізгі жабдықты, коммутация орталығын және жүйенің диспетчерлік орталығын негізгі (және керісінше) ажырату кезінде резервтік электрмен жабдықтауға автоматты түрде көшіру мүмкіндігі. Резервтік қуат көзінен жұмыс уақыты-кемінде 2 сағат.

48. Жедел байланыс жүйесі компоненттерінің конструкциясы қызмет көрсетуші персоналды пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу кезінде олардың электр қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс.

Ескерту жүйесіне қойылатын талаптар

49. Ескерту жүйесі мыналарды жүзеге асыруы тиіс:

1) ғимараттарға, үй-жайларға, адамдар тұрақты немесе уақытша болатын объект аумағының учаскелеріне дыбыстық және (немесе) жарық сигналдарын беруді;

2) қауіптілік сипаты, эвакуациялау қажеттілігі мен жолдары, адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған басқа да іс-қимылдар туралы сөйлеу ақпаратын таратуды;

3) “азаматтық қорғау туралы” Қазақстан Республикасы Заңының нормаларына сәйкес құлақтандыру сигналдарын жеткізу.

50. Нысанда ескерту жоспары жасалуы керек, оған мыналар кіреді:

1) лауазымдық міндеттері штаттан тыс жағдайлардың салдарын болғызбау немесе жою жөніндегі іс-шараларға қатысу көзделген қызметкерлерді шақыру схемасын;

2) штаттан тыс жағдайлар кезінде қызметкерлердің іс-әрекеттерін регламенттейтін нұсқаулықтар;

3) эвакуациялау жоспарлары;

4) ескерту сигналдарының жүйесі.

51. Ескерту жүйесінің әрекеті барысында адамдарды эвакуациялау сүйемелденуі тиіс:

1) авариялық және күзеттік жарықтандыруды қосу арқылы;

2)эвакуациялау процесін қиындататын дүрбелең мен басқа да құбылыстардың алдын алуға бағытталған арнайы әзірленген мәтіндерді (өту жолдарында, тамбурларда, баспалдақ торларында және басқа жерлерде адамдардың жиналуы) құлақтандыру жүйесі бойынша беру арқылы жүзеге асырылады;

3) эвакуациялау бағыттары мен жолдарының Жарық көрсеткіштерін автоматты түрде қосу;

4) қосымша эвакуациялық шығу есіктерін автоматты түрде ашу (мысалы, электромагниттік құлыптармен жабдықталған).

52. Ескерту сигналдары басқа мақсаттағы сигналдардан өзгеше болуы керек.

Дабыл берушілердің саны және олардың қуаты адамдардың тұрақты немесе уақытша болатын барлық орындарында қажетті естуді қамтамасыз етуі тиіс.

53. Қорғалатын аумақта мүйізді дауыс зорайтқыштарды қолдану керек. Олар жарықтандыру тіректеріне, ғимарат қабырғаларына және басқа құрылымдарға орнатылуы мүмкін.

Объектідегі дауыс зорайтқыштардың дұрыс орналасуы мен саны берілген сөйлеу хабарламаларының оқылуына эксперименттік жолмен анықталады және нақтыланады.

54. Ескерту жүйелерінің коммуникацияларын объектінің радиотрансляциялық желісімен біріктірілген жобалауға жол беріледі.

Күзет жарығына қойылатын талаптар

55. Периметрі бойынша күзеттік жарықтандыру желісі сыртқы жарықтандыру желісінен бөлек орындалады және дербес учаскелерге бөлінеді.

56. Негізгі және ішкі қосалқы қоршауды жарықтандыру (кем дегенде 100 люкс жарықтандырумен) жергілікті анықтау учаскелерін ескере отырып, периметрді қорғау жүйелерінен қосу мүмкіндігіне ие болуы тиіс.

57. Күзеттік жарықтандыру аспаптары ретінде құятын Жарық прожекторлары, қыздыру шамдары бар немесе ұқсас үлгідегі шамдар қолданылуы тиіс.

Жарықтандыру аспаптарын күзет бекеттерінің күзетшілері мен бақылау-өткізу пунктінің бақылаушыларын соқыр етпейтіндей етіп орналастыру қажет.

Күзет бекеттері, киім-кешек жолы, ораза саңырауқұлақтары Жарық жолағына түспеуі тиіс.

Шамдар арасындағы қашықтық, олардың қуаты мен дизайны Жарық нормаларына сәйкес қажетті үздіксіз, біркелкі жарық жолағын құру есебінен таңдалуы керек.

58. Күзеттің қызметтік үй-жайлары үшін жарықтандыру нормаларын айқындау қолданыстағы нормалар мен қағидалар негізінде жүргізілуге тиіс.

59. Күзеттік жарықтандыру қамтамасыз етіледі:

1) шамдардан жарық нүктелері қабаттасып, ені кемінде 3 метр тұтас жолақ құрайтындай етіп есептей отырып, қажетті біркелкі жарықтандырумен қамтамасыз етіледі;

2) техникалық құралдар іске қосылған кезде бір учаскеде немесе бүкіл периметр бойынша жарықтандыруды автоматты түрде қосу мүмкіндігімен;

3) жарықтандыруды басқару мүмкіндігі — кез келген учаскені немесе бүкіл периметрді жарықтандыруды қосу.

60. Күзеттік жарықтандыру шамдары қоршау сызығына тікелей жақын жерде аумақтың ішінде, қызмет көрсетуге ыңғайлы және қауіпсіз жерлерде орнатылады.

61. Қарауылдардың, бақылау-өткізу пункттерінің үй-жайлары, ғимараттарға кіреберістер, санатталған үй-жайлардың дәліздері қосымша авариялық жарықтандырумен жабдықталуы тиіс. Жұмыс жарықтандыруының авариялық жарықтандыруға және кері ауысуы автоматты түрде жүзеге асырылуы тиіс.

62. Автокөлік және темір жол бақылау-өткізу пункттерін жарықтандыру көлікті және тасымалданатын жүктерді тексеруді қамтамасыз етуге тиіс. Жарықтандыру аспаптары тексерілетін көлікті, оның ішінде төменнен де біркелкі жарықтандыру жүзеге асырылатындай етіп орналастырылуға тиіс. Қажет болған жағдайда портативті жарықтандыруды пайдалану мүмкіндігі қарастырылуы керек.

Күзет дабылы, кіруді бақылау және басқару жүйелерін, телевизиялық бейнебақылау және жарықтандыру жүйелерін электрмен қоректендіруге қойылатын талаптар

63. Күзет сигнализациясы, кіруді бақылау және басқару жүйелері негізгі желілік қоректендіру болмаған кезде жабдықтың кемінде 12 сағат жұмыс істеуін қамтамасыз ететін аккумуляторлық қолдауы бар үздіксіз қоректендіру көздерін қамтуы тиіс.

64. Электр қуатының дербес резервтік көздері кіруді бақылау және басқару жүйесінің, телевизиялық бейнебақылау жүйесінің, күзет және кезекші жарықтандырудың жұмысын қамтамасыз етуі тиіс:

1) қалалық үлгідегі қалалар мен кенттерде-кемінде 24 сағат;

2) ауылдық аудандарда-кемінде 48 сағат;

3) жету қиын аудандарда-кемінде 72 сағат.

3. Адамдар көп жиналатын объектілерді терроризмге қарсы қорғау жүйесіне қойылатын талаптар

65. 1-Қосымшаға енгізілген адамдар көп жиналатын объектілер міндетті түрде телевизиялық бейнебақылау жүйесімен жарақтандырылады.

66. 2-қосымшаға енгізілген адамдар көп жиналатын объектілер міндетті түрде күзет дабылы жүйесімен және құралдарымен, кіруді бақылау және басқару жүйесімен (бірінші аймақты қоспағанда), құлақтандыру жүйесімен және құралдарымен, телевизиялық бейнебақылау жүйесімен жарақтандырылады.

67. Адамдар көп жиналатын барлық объектілерде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Сертификаттау жүйесінің мемлекеттік тізілімінде аккредиттелген және тіркелген сертификаттау жөніндегі органдарда, сынақ зертханаларында (орталықтарында) белгіленген тәртіппен сертификаттаудан өткен жүйелер мен техникалық құралдар белгіленеді.

Күзет дабылы жүйесіне қойылатын талаптар

68. Күзет дабылы жүйелері рұқсатсыз кіру туралы хабарлауға тиіс.

69. Күзет дабылы жүйелері электрмен жабдықтау көздерін негізгіден резервтіге және кері ауыстырған кезде жалған дабыл бермеуі тиіс.

70. Күзет дабылы жүйелері оларды басқаруға рұқсатсыз кіруден қорғалады.

Қол жеткізуді бақылау және басқару жүйесіне қойылатын талаптар

71. Кіруді бақылау және басқару жүйесі объектілерде өткізу және объектішілік режимді ұйымдастыруды қамтамасыз етуі және объектіні үш негізгі кіру аймағына бөлуді көздеуі тиіс:

1) Бірінші аймақ-персонал мен келушілерге қолжетімділігі шектелмеген ғимараттар, аумақтар, Үй-жайлар;

2) екінші аймақ-персоналдың шектеулі құрамына, сондай-ақ объектіге келушілерге біржолғы рұқсаттамалар бойынша немесе объект персоналының сүйемелдеуімен кіруге рұқсат етілген үй-жайлар;

3) үшінші аймақ – қатаң белгіленген қызметкерлер мен басшылар кіре алатын объектінің арнайы үй-жайлары.

72. Кіруді бақылау және басқару жүйесі екінші және үшінші аймақтардың кіруі шектеулі үй-жайларға рұқсатсыз кірудің алдын алуды қамтамасыз етеді.

73. Қол жеткізуді бақылау және басқару жүйесі сәйкестендіру белгілерін іріктеу немесе іріктеу жолымен манипуляциядан қорғалуы тиіс, конструкциясы, сыртқы түрі және оның құрамдас бөліктеріндегі жазулар қолданылатын кодтардың ашылуына әкеп соқпауы тиіс.

Теледидарлық бейнебақылау жүйесіне қойылатын талаптар

74. Телевизиялық бейнебақылау жүйесі күзет бөлімшесі үшін арнайы бөлінген үй-жайда (бар болса) не орталықтандырылған күзет пунктіне белгіленген, алынған ақпаратты жинаудың, өңдеудің, көрсетудің және тіркеудің техникалық құралдарының техникалық құралына немесе жиынтығына көрнекі ақпаратты беруді қамтамасыз етуге тиіс.

Ақпаратты сақтау мерзімі кемінде 30 тәулікті құрауы тиіс.

75. Телевизиялық бейнебақылау жүйесі күзетілетін аймақтардағы (аумақтардағы, үй-жайлардағы) жағдайды бақылауға, сондай-ақ жағдайды бағалау және бұзушыларды сәйкестендіру үшін рұқсатсыз кіру фактісін көзбен шолып растауға мүмкіндік береді.

76. Телевизиялық бейнебақылау жүйесі автоматтандырылған режимде жұмыс істеуді қамтамасыз етеді.

77. Жеке ғимаратты (ғимараттар кешенін) алып жатқан объектіде телевизиялық бейнебақылау жүйесімен жабдықталады:

1) объектіге іргелес аумақтың периметрі;

2)Бақылау-өткізу пункттері (бар болса);

3) Тексеру үй-жайлары (бөлмелері)және көлікті тексеру аймақтары (бар болса);

4) негізгі және қосалқы кіреберістер;

5) адамдар көп жиналатын үй-жайлар (орындар).

Ғимараттың бір бөлігін алып жатқан объектіде телевизиялық бейнебақылау жүйесімен жабдықтау қажет:

1) адамдар көп жиналатын үй-жайлар (орындар);

2) бас және қосалқы кіреберістер (бар болса).

78. Тәуліктің қараңғы уақытында, егер қорғалатын аймақтың жарығы телекамералардың сезімталдығынан төмен болса, көрінетін немесе инфрақызыл жарық диапазонының күзет жарығы қосылуы тиіс. Күзеттік жарықтандыру аймақтары телекамералардың көру аймағына сәйкес келуі тиіс.

Ескерту жүйесіне қойылатын талаптар

79. Объектідегі және оның аумағындағы құлақтандыру жүйесі төтенше оқиғалар (авария, өрт, дүлей зілзала, шабуыл, террористік акт) және қалыптасқан жағдайдағы іс-қимылдар кезінде персонал мен келушілерді жедел хабардар ету үшін құрылады.

80. Нысанда ескерту жоспары жасалуы керек, оған мыналар кіреді:

1) лауазымдық міндеттері штаттан тыс жағдайлардың салдарын болғызбау немесе жою жөніндегі іс-шараларға қатысу көзделген қызметкерлерді шақыру схемасын;

2) штаттан тыс жағдайлар кезінде қызметкерлердің іс-әрекеттерін регламенттейтін нұсқаулықтар;

3) эвакуациялау жоспарлары;

4) ескерту сигналдарының жүйесі.

81. Ескерту жүйесі мынадай талаптардың (сипаттамалардың)орындалуын қамтамасыз етуге тиіс:

1) ғимараттарға, үй-жайларға, адамдар тұрақты немесе уақытша болатын объект аумағының учаскелеріне дыбыстық және (немесе) жарық сигналдарын беруді;

2) қауіптілік сипаты, эвакуациялау қажеттілігі мен жолдары, адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған басқа да іс-қимылдар туралы сөйлеу ақпаратын таратуды;

3) “азаматтық қорғау туралы” Қазақстан Республикасы Заңының нормаларына сәйкес құлақтандыру сигналдарын жеткізу.

82. Адамдарды ескерту сигналдары бойынша эвакуациялау сүйемелденуі тиіс:

1) авариялық және күзеттік жарықтандыруды қосу арқылы;

2)эвакуациялау процесін қиындататын дүрбелең мен басқа да құбылыстардың алдын алуға бағытталған арнайы әзірленген мәтіндерді (өткелдерде, тамбурларда, баспалдақ торларында және басқа жерлерде адамдардың жиналуы) беру арқылы жүзеге асырылады;

3) эвакуациялау бағыттары мен жолдарының Жарық көрсеткіштерін қосу арқылы;

4) қосымша эвакуациялық шығу есіктерін қашықтықтан ашу (мысалы, электромагниттік құлыптармен жабдықталған).

83. Ескерту жүйелерінің коммуникацияларын жекелеген жағдайларда объектінің радиотрансляциялық желісімен біріктірілген жобалауға жол беріледі.

Қосымша 1

Үкімет қаулысына
Қазақстан Республикасының
2015 жылғы 3 сәуірдегі № 191и

Адамдар көп жиналатын объектілер

2 қосымша

Үкімет қаулысына
Қазақстан Республикасының
2015 жылғы 3 сәуірдегі № 191

Адамдар көп жиналатын объектілер